Publikacje

Olga Dzikowska-Diduch, Maciej Kostrubiec, Justyna Domienik-Karłowicz, Elżbieta Górska, Urszula Demkow, Piotr Pruszczyk

Background: Risk factors for atherosclerosis and venous thromboembolism (VTE) overlap and are mostly associated with endothelial dysfunction (ED). We hypothesized that ED is present in patients after acute pulmonary embolism (APE) and predicts the risk of VTE recurrence.Methods: To the study were enrolled 82 patients (38 F; aged 38 ± 11 years) with history of APE that had occurred 1.1 ± 0.7 year before the enrollment. Forty-three patients had a history of provoked APE, while in 39 cases no significant risk factors were found and unprovoked APE was diagnosed. Results were compared with 30 age- and sex-matched healthy controls (15 F; aged 38 ± 12 years). In order to evaluateendothelial function in patients with history of APE flow-mediated dilation (FMD) of the brachial artery and assessed biomarkers of ED (sVCAM-1, sICAM-1, ADMA, E-selectin) were measured. Subsequently all patients were followed up for at least 12 months (median 36; range: 12-72 months) in an outpatient clinic for VTE recurrence.Results: Endothelial functionEndothelial function was impaired in patients with APE history compared to the controls assessed using FMD% (5.3 (0.8-20.3) vs. 13.8 (4.1-24.3); p<0.0001) or biomarkers, such as sVCAM-1 (631 ng/ml (105 - 2382) vs. 495 ng/ml (348 - 934); p=0.04) and sICAM-1 (679 ng/ml (279-1006) vs. 600 ng/ml (394-766); p=0.002). Endothelial dysfunction defined as FMD<4.5% was significantly more frequent in patients withhistory of APE than in controls (45% vs. 3%, p<0.0001). There were no significant differences in endothelial function between patients withhistory of provoked and unprovoked VTE.Follow-up and risk of recurrent VTEWe identified 19 episodes of recurrent VTE after discontinuing oral anticoagulation therapy. 15 (35% female) recurrences of VTE in patientswith history of idiopathic APE and 4 (100% female) recurrences in patients after provoked APE. 1 patient developed CTEPH.In patients with recurrent VTE, E-selectin concentrations were lower than in the rest of the APE group (22 ng/ml (7-65) vs. 34 ng/ml (11-111),p<0.035), while sICAM-1 levels tended to be higher (712 ng/ml (432-1006) vs. 671 (279-886), p=0.06).In the multivariate analysis history of unprovoked APE, E-selectin and sICAM-1 were statistically significant predictors of recurrent VTE (HR3.3, 95%CI: 1.1-10.1; 0.96, 95%CI: 0.93-0.99, p<0.02 and 1.004, 95%CI: 1.001-1.007, p=0.04, respectively; p<0.001).The AUC ROC for E-selectin in prediction of recurrent VTE was 0.647 (95%CI: 0.532-0.750; p=0.03), for sICAM-1: 0.645 (95%CI: 0.529-0.749;p=0.06).The cut-off point <39ng/ml for E-selectin had 95% sensitivity and 36% specificity, PPV 32% and NPV 96% in prediction of recurrent VTE, whilethe cut-off point >655 ng/ml for sICAM-1 had 83% sensitivity, 48% specificity, PPV 32% and NPV 91% in prediction of recurrent VTE.In the group with unprovoked APE 17 patients presented with both E-selectin levels <39ng/ml as well as sICAM-1 levels >655 ng/ml, and11(65%) were diagnosed with recurrent VTE. Concentrations of E-selectin <39ng/ml or sICAM-1 levels >655ng/ml were present in 20 patientsfrom the u-APE group and 4 (20%) of them had recurrent VTE. Among the group with provoked APE E-selectin levels were <39 ng/ml andsICAM-1 levels exceeded 655 ng/ml in 16 patients; 4 (25%) of them were diagnosed with recurrent VTE. E-selectin concentration <39ng/ml orsICAM-1 level >655 ng/ml was found in 19 patients with history of provoked APE, but none of these patients suffered from recurrent VTE, asin the group of patients with E-selectin concentration ≥39 ng/ml and sICAM-1 level ≤ 655 ng/ml.Conclusions: APE patients have impaired endothelial function, as indicated by FMD assessment and biomarker levels. Low concentrations of E-selectin and high levels of sICAM-1 are associated with high risk of recurrent thromboembolism.

B. Lichodziejewska, O. Dzikowska-Diduch, M. Roik, S. Goliszek, K. Kurnicka, D. Wretowski, A. Łabyk, K. Irzyk, P. Pruszczyk

Echocardiography is widely used technique for the assessment of the hemodynamic consequences  of pulmonary hypertension (PH). Balloon pulmonary angioplasty (BPA) is an emerging therapeutic method of chronic thromboembolic hypertension (CTEPH).Aim: To demonstrate the changes of echocardiographic parameters in CTEPH patients before and after BPA.Material and methods: The study group consisted of 24 patients with CTEPH (age 49-88, mean 72; 12 men). All patients underwent 1-5 BPA sessions. Echocardiography was performed before and after BPA. Seventeen standard echocardiographic parameters and signs useful for assessing the presence of PH were estimated.Results: Before BPA mean pulmonary artery pressure (mPAP) was 42±7.5mmHg in right heart catheterization. After BPA mPAP decreased to 25.4±6mmHg. We observed echocardiographic improvement of all 17 signs and parameters, 9 of them significant: right and left ventricle diameters ratio (RV/LV): 1.3±0.4 vs 1.1±0.2, p=0.01; inferior vena cava: 21.9±5.6mm vs 17.8±5.6mm, p=0.001; tricuspid annulus plane systolic excursion (TAPSE): 17.8±3.6mm vs 19.9±4.4mm, p=0.02; pulmonary valve flow (PVF) acceleration time: 69±16.2ms vs 79.4±13.9ms, p=0.01; tricuspid regurgitation (TR) peak gradient: 79.9±20.4mmHg vs 62.8±21.5mmHg,  p<0.001; RV systolic pressure: 89.9±21.7mmHg vs 70.8±23.6mmHg, p<0.001; the presence: of interventricular septum reverse curvature: 38% vs 17%, p=0.02; of PVF systolic notch: 67% vs 33%, p=0.01; of TR grade moderate or severe: 71% vs 38%, p=0.01.Conclusion: Echocardiographic signs and parameters revealing right heart hemodynamics improved markedly in CTEPH patients after BPA treatment.

O. Dzikowska-Diduch, M. Kostrubiec, M. Roik, B. Lichodziejewska, A. Wyzgał, A. Łabyk, Sz. Pacho, K. Kurnicka, P. Pruszczyk

Purpose: Although chronic thromboembolic pulmonary hypertension (CTEPH) is one of the most prevalent forms of pulmonary hypertension, it is still frequently underdiagnosed, and the true prevalence after acute pulmonary embolism (APE) is still undetermined. CTEPH is a potentially lethal condition and survivors of APE should be followed after the acute episode to detect signs or symptoms of CTEPH and determine the appropriate therapeutic strategy. The objective of this study was to analyze the association between CTEPH and APE with or without right ventricle dysfunction (RVD).Methods: We studied consecutive 729 patients (398F, age 64±10.6yrs) with objectively proven APE: 208 pts with RVD (ICD10:I26.0,RVD(+) group) and 521 pts without RVD (ICD10:I26.9,RVD(-) group). Pts with known precapillary pulmonary hypertension were excluded.  APE survivors were referred to our out-patient clinic for follow up, which also included CTEPH screening.Results: All cause in-hospital mortality RVD(+) group reached 10%(21/208), while in RVD(-) it was 4,4%(23/521). From 685 survivors 314 pts completed at least 6 months follow-up (mean follow up 1.5±0.9yrs), while 361 others due to advanced age, severe comorbidities or distant residence were not controlled. Eventually, CTEPH was confirmed by right heart catheterization in 11(3,5%) of 314 pts. Importantly, 9(82%) CTEPH pts presented RVD during APE episode. Conclusion: Since the incidence of CTEPH after episode of APE reached 3.5% in pts with at least 6 months follow-up and most of them presented RVD during APE, we suggest that clinical screening with subsequent imaging diagnosis should be performed in APE survivors especially with RVD at presentation. 

P. Bienias, M. Kostrubiec, Z. Rymarczyk, D. Korczak, M. CIurzyński, M. Roik, M. Kurczyna, A. Torbicki, A. Fijałkowska, P. Pruszczyk

Klasyczne wskaźniki niekorzystnego rokowania u chorych z tętniczym i przewlekłym zakrzepowo-zatorowym nadciśnieniem płucnym są związane z występowaniem nieprawidłowej turbulencji rytmu serca.XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna Sekcji Elektrokardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Zakopane Kościelisko 05.0308.03.2014; Folia Cardiologica 2014, 9, supl. A, XII.Założenia badania: Nieprawidłowa turbulencja rytmu serca (heart rate turbulence, HRT) wskazuje na dysfunkcję układu autonomicznego serca oraz jest niezależnym i niekorzystnym czynnikiem prognostycznym, zwłaszcza po przebytym zawale serca i w przewlekłej lewokomorowej niewydolności serca. Celem pracy była ocena HRT u chorych z nadciśnieniem płucnym (pulmonary hypertension, PH) niezwiązanym z chorobą lewego serca.Metody: Zbadano 41 chorych z PH, a do analizy zakwalifikowano 33 osoby (25 K, 8 M) w średnim wieku 49,7 +/- 15,9 lat. U 22 osób rozpoznano tętnicze PH (PAH), u pozostałych 11 postać zakrzepowo-zatorową (CTEPH). W ocenie pacjentów wykonano podstawowe badania laboratoryjne, badanie echokardiograficzne, cewnikowanie prawego serca oraz 24 h monitorowanie EKG metodą Holtera z oceną HRT. Grupę kontrolną (GK) stanowiło odpowiednio dobranych 25 zdrowych osób (20 K i 5 M).Wyniki: W stosunku do GK u chorych z PH oba parametry HRT były istotnie upośledzone: turbulence onset (TO) 0.27 +/- 2,30 vs -2.60 +/- 1,43 % (p<0,0001), turbulence slope (TS) 4,06 +/- 4,78 vs 19,96 +/-13,61 msRR (p<0,0001). Pacjenci z nieprawidłową HRT (TO ≥0,0% i/lub TS ≤2,5 msRR) charakteryzowali się (w stosunku do pacjentów z prawidłową HRT) gorszymi wynikami oceny klinicznej, biochemicznej i czynnościowej. Pacjenci ci prezentowali gorszą klasę czynnościową wg WHO (p=0,055), gorszą funkcję prawej komory w echokardiografii ocenianą TAPSE (p=0,018), krótszy dystans w trakcie 6 min. testu marszu (p=0,054), niższą spoczynkową saturacją przezskórną (p=0,045) oraz częstsze występowanie desaturacji <90% podczas wysiłku (p=0,013). U chorych z nieprawidłową HRT stwierdzono również istotnie niższe wartości SDNN (p=0,03) i SDANN (p=0,02), ale nie RMSSD (p=0,84) i pNN50 (p=0,76). Wieloczynnikowa analiza regresji wykazała, że wyższa wartość TO była istotnie związana z obecnością wysiłkowej desaturacji (OR 0,41, p<0,001) i wyższym stężeniem NT proBNP (OR 0,40, p<0,001); niższa wartość TS była natomiast związana z krótszym dystansem 6-min. testu marszu (OR 0,53, p<0,0001).Wnioski: Pacjenci z tętniczym i przewlekłym zakrzepowo-zatorowym nadciśnieniem płucnym charakteryzują się istotnym upośledzeniem HRT. Występowanie nieprawidłowej HRT u pacjentów z PH jest związane nasileniem objawów wskazujących na zaawansowanie choroby i wiążących się z niekorzystnym rokowaniem. Ocena prognostyczna upośledzonej funkcji układu autonomicznego serca określanej przy użyciu HRT u chorych z PH wymaga dalszych badań.

P. Bienias, M. Kostrubiec , Z. Rymarczyk , D. Korczak , M. Ciurzyński , M. Roik , M. Kurzyna , A. Torbicki , A. Fijałkowska , P. Pruszczyk

XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna Sekcji Elektrokardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego, Zakopane Kościelisko 05.03 - 08.03.2014; Folia Cardiologica 2014, 9, supl. A, XII.Założenia badania: Ciężkie nadciśnienie płucne (pulmonary hypertension, PH) wiąże się z niekorzystnym rokowaniem. Upośledzenie turbulencji rytmu serca (heart rate turbulence, HRT) wskazuje na dysfunkcję układu autonomicznego serca oraz jest niezależnym czynnikiem prognostycznym, zwłaszcza po przebytym zawale serca i w przewlekłej lewokomorowej niewydolności serca. HRT uznaje się za nieprawidłową, gdy turbulence onset (TO) ≥0,0% i/lub turbulence slope (TS) ≤2,5 msRR. Celem pracy była ocena TO i TS u chorych z PH niezwiązanym z chorobą lewego serca. Metody: Wstępnie zbadano 41 chorych z PH, a do analizy zakwalifikowano 33 osoby (25 K, 8 M) w średnim wieku 49,7 +/- 15,9 lat. U 22 osób rozpoznano tętnicze PH (PAH), u pozostałych 11 postać zakrzepowo-zatorową (CTEPH). Wszystkim osobom wykonano badania laboratoryjne, badanie echokardiograficzne oraz 24 h monitorowanie EKG metodą Holtera z oceną HRT. Cewnikowaniu prawego serca (RHC) poddano 21 chorych z PAH oraz 5 z CTEPH. Grupę kontrolną (GK) stanowiło odpowiednio dobranych 25 zdrowych osób (20 K i 5 M).Wyniki: Oba parametry HRT u pacjentów z PH (w stosunku do GK) były istotnie upośledzone: średnia wartość TO wyniosła 0.27 +/- 2,30 % vs -2.60 +/- 1,43 % (p<0,0001), a średnia wartość TS 4,06 +/- 4,78 vs 19,96 +/- 13,61 msRR (p<0,0001). Nieprawidłowe TO lub TS (HRT-1) stwierdzono u 13, a obu parametrów (HRT-2) u 8 pacjentów z PH. U wszystkich osób z GK wartości TO i TS były prawidłowe. U 21 pacjentów z PH oraz nieprawidłową HRT (HRT-1 + HRT-2) stwierdzono bardziej nasilone nieprawidłowości w RHC niż u chorych z prawidłowymi wartościami TO i TS: skurczowe ciśnienie w tętnicy płucnej (PAP) (92,1 vs 78,2 mmHg, p=0,14), rozkurczowe PAP (44,3 vs 34,0; p=0,04), średnie PAP (63,7 vs 51,7; p=0,06), płucny opór naczyniowy (PVR) (13,5 vs 9,4 j. Wooda; p=0,12) oraz mieszana żylna (mv) SaO2 (62,6 vs 68,2%, p=0,09). Wykazano również istotne korelacje TO z mvSaO2 (r= 0,459; p=0,016), TO z indeksem sercowym (r= 0,475; p=0,012) oraz graniczne korelacje TS z PVR (r= 0,374, p=0,054) i TS z rozkurczowym PAP (r= 0,353, p=0,066). W jednoczynnikowej analizie regresji wykazano istotny wpływ wartości PVR na wartość TS OR -0.37 (95% CI -0.76 – 0.01). Analiza regresji nie wykazała istotnej statystycznie zależności pomiędzy średnim PAP a wartością parametrów HRT. Wnioski: Pacjenci z tętniczym i przewlekłym zakrzepowo-zatorowym nadciśnieniem płucnym charakteryzują się istotnym upośledzeniem HRT. Nieprawidłowa HRT u pacjentów z PH jest związana z obecnością bardziej nasilonych zaburzeń krążenia płucnego ocenianego w trakcie cewnikowania prawego serca. Ocena prognostyczna upośledzonej funkcji układu autonomicznego serca określanej przy użyciu HRT w tej grupie pacjentów wymaga dalszej oceny.

P. Bienias, M. Kostrubiec, Z. Rymarczyk, D. Korczak, M. Ciurzyński, M. Kurzyna, A. Torbicki, A. Fijałkowska, P. Pruszczyk

Severe arterial and chronic thromboembolic pulmonary hypertension results in cardiac autonomic nervous system dysfunction assessed by heart rate variability and heart rate turbulence.XV Congress of International Society for Holter and Noninvasive Electrocardiology, 29.0501.06.2013 Timisoara, Rumunia; Journal of Experimental Medical and Surgical research 2013, 1 (20), 57-58.Introduction: Severe pulmonary hypertension (PH) is associated with bad prognosis. Heart rate variability (HRV) or turbulence (HRT) impairment is an independent risk factor for occurrence of malignant ventricular arrhythmias and sudden cardiac death, especially in postmyocardial infarction patients. There are limited data on HRV and HRT in PH patients.Methods: Out of 41 PH patients, 33 subjects were enrolled in the study (25F, 8M) aged 49.7 +/- 15.9 years (mean disease duration 4.85 +/- 4.72 years). In 22 arterial PH and in 11 chronic thromboembolic PH was diagnosed. Most of PH patients (84.4 %) underwent right heart catheterization. Control group (CG) consisted of 25 aged matched healthy subjects (20F, 5M). In addition to conventional evaluations, 24-hour ECG Holter monitoring with assessment of time domain HRV and HRT was performed.Results: In PH patients mean pulmonary arterial pressure was 59.00 +/- 16.58 mmHg and pulmonary vascular resistance was 11,84 +/- 6,72 Wood`s units.As compared to controls, in PH subjects time domain HRV analysis revealed significant lower values of SDNN (104.39 vs 152.12 ms; p<0,0001), SDANN (98.03 vs 138.77 ms; p<0,0001) and SDNN I (31.82 vs 59.26 ms; p<0,0001), but not RMS SD (28,31 vs 29,03 ms; p=0,79) and pNN50 (6,29 vs 7,83 %; p=0,33). HRT was significantly impaired in PH patients, as compared to CG: TO was 0.27 +/- 2,30 vs 2.60 +/- 1,43 % (p<0,0001), and TS was 4,06 +/- 4,78 vs 19,96 +/- 13,61 msRR (p<0,0001). Abnormal HRT (TO ≥0.0% and/or TS ≤2.5 ms/RR) was found in 21 (63.3%) of PH patients and in nobody in CG.Conclusion: Patients with arterial and chronic thromboembolic PH are characterized by significant impairment of HRV and HRT indicating cardiac autonomic nervous system dysfunction. The hypothesis that this imbalance could be considered as an independent risk factor for mortality in PH needs further investigation.

P. Bienias , M. Ciurzyński , O. Dzikowska-Diduch , Z. Rymarczyk , M. Roik , M. Kostrubiec , M. Kurzyna , A. Torbicki , A. Fijałkowska , P. Pruszczyk

5 Konferencja Sekcji Krążenia Płucnego Polskiego Towarzystwa KardiologicznegoWarszawa 16 -17.10.2015, Książka Zjazdowa, str. 4.Założenia badania: Nieprawidłowy wynik turbulencji rytmu serca (heart rate turbulence, HRT) wskazuje na dysfunkcję układu autonomicznego serca oraz jest niezależnym i niekorzystnym czynnikiem prognostycznym, zwłaszcza po przebytym zawale serca i w przewlekłej lewokomorowej niewydolności serca. Celem pracy była ocena HRT u chorych z ciężkim, niezwiązanym z chorobą lewego serca nadciśnieniem płucnym (pulmonary hypertension, PH)Metody: Zbadano 60 chorych z PH, a do analizy HRT zakwalifikowano 43 osoby (28 K, 15 M) w średnim wieku 54,7  18,2 lat. U 22 osób rozpoznano tętnicze PH, u pozostałych 21 postać zakrzepowo-zatorową; 18 pacjentów było w WHO-FC I II, a 25 w WHO-FC III IV. W trakcie oceny wykonano podstawowe oznaczenia laboratoryjne, badanie echokardiograficzne, cewnikowanie prawego serca oraz 24 h monitorowanie EKG metodą Holtera. Grupę kontrolną (GK) stanowiło odpowiednio dobranych 30 zdrowych osób.Wyniki: Średnie ciśnienie t. płucnej w RHC u chorych z PH wyniosło 59.0 mmHg. W stosunku do GK u chorych z PH oba parametry HRT były istotnie upośledzone: średnia wartość początku turbulencji (turbulence onset, TO) wyniosła 0.1 vs -2.7 % (p<0,0001), a mediana nachylenia turbulencji (turbulence slope, TS) 1,7 vs 15,1 msRR (p<0,0001). 29 pacjentów z nieprawidłową HRT (TO ≥0,0% i/lub TS ≤2,5 msRR) charakteryzowało się (w stosunku do 14 pacjentów z prawidłową HRT) gorszymi wynikami oceny klinicznej, biochemicznej i czynnościowej. Pacjenci ci prezentowali gorszą klasę czynnościową wg WHO (p=0,05), gorszą funkcję prawej komory w echokardiografii ocenianą TAPSE (śr. 16 vs 19 mm, p=0,01), krótszy dystans w trakcie 6 min. testu marszu (śr. 336 vs 435 m, p=0,03), oraz częstsze występowanie desaturacji <90% podczas wysiłku (62 vs 18% pacjentów, p=0,01). Nieprawidłowa HRT występowała znamiennie częściej u chorych w III-IV niż w I-II klasie czynnościowej wg WHO (u 69 vs 50% pacjentów, p=0,05). U chorych z nieprawidłową HRT stwierdzono również (bez istotności statystycznej) wyższy płucny opór naczyniowy i częstsze występowanie poważnych arytmii. Wieloczynnikowa analiza regresji wykazała, że wyższa wartość TO była istotnie związana z obecnością wysiłkowej desaturacji i wyższym stężeniem NT proBNP; niższa wartość TS była natomiast związana z krótszym dystansem 6-min. testu marszu; a obecność nieprawidłowej HRT była związana z wyższą klasą czynnościową wg WHO (OR 5,3, 95% CI 1,4-19,9, p=0,01). Wnioski: Pacjenci z ciężkim tętniczym i przewlekłym zakrzepowo-zatorowym nadciśnieniem płucnym charakteryzują się istotnym upośledzeniem HRT. Występowanie nieprawidłowej HRT u pacjentów z PH jest związane nasileniem objawów wskazujących na zaawansowanie choroby i wiążących się z niekorzystnym rokowaniem. Wydaje się, że stwierdzenie nieprawidłowej HRT może być dodatkowym czynnikiem rokowniczym wskazującym na zagrożenie nagłym zgonem sercowym, wymaga to jednak potwierdzenia w toku dalszych badań.

P. Bienias, Z. Rymarczyk, M. Kostrubiec, D. Korczak, M. CIurzyński, M. Kurzyna, A. Torbicki, A. Fijałkowska, P. Pruszczyk

Istotne nadciśnienie płucne determinuje występowania zaburzeń czynności układu autonomicznego ocenianych przy pomocy zmienności i turbulencji rytmu serca. XIX Konferencja Szkoleniowa i XV Międzynarodowa Konferencja Wspólna Sekcji Elektrokardiologii Nieinwazyjnej i Telemedycyny Polskiego Towarzystwa Kardiologicznego oraz International Society for Holter and Noninvasive Electrocardiology; Zakopane-Kościelisko27.0202.03.2013; Folia Cardiologica Excerpta 2013, 8, supl. A, (P9), 5.Założenia badania: Nadciśnienie płucne (pulmonary hypertension, PH) rozpoznajemy, gdy średnie ciśnienie w tętnicy płucnej podczas cewnikowania prawego serca wynosi >25 mmHg. PH może wystąpić w przebiegu różnych chorób serca, płuc i naczyń płucnych. Utrwalone PH wiąże się ze złym rokowaniem. Badanie zmienności / turbulencji rytmu serca (heart rate variability / turbulence, HRV / HRT) jest przydatne w ocenie funkcji układu autonomicznego serca. Upośledzenie HRV i HRT jest niezależnym, niekorzystnym czynnikiem prognostycznym, zwłaszcza po zawale serca. Celem pracy była ocena HRV (w zakresie analizy czasowej) oraz parametrów HRTu chorych z PH.Metody: Zbadano 41 chorych z PH, a do analizy zakwalifikowano 33 osoby (25 K, 8 M), w średnim wieku 49,7 +/-15,9 lat. U 22 osób rozpoznano tętnicze PH (PAH), u pozostałych 11 postać zakrzepowo-zatorową (CTEPH). Większość pacjentów (84,8%) poddanych było cewnikowaniu prawego serca. Do badania nie włączono chorych z PH wtórnym do chorób lewego serca lub wtórnym do chorób płuc i hipoksemii. Grupę kontrolną (GK) stanowiło odpowiednio dobranych 25 zdrowych osób (20 K i 5 M). Wszystkim badanym wykonano badanie echokardiograficzne oraz 24h monitorowanie EKG metodą Holtera za pomocą systemu „Impresario Symphony” firmy Del MarReynolds Medical Ltd.Wyniki: Średni czas trwania PH wyniósł 4,85 +/- 4,72 lat (mediana 3; zakres 1-19 lat). 11 (33,3%) pacjentów z PH pozostawało w 1-2 klasie, a 22 (66,6%) w 3-4 klasie czynnościowej wg WHO. Średnie ciśnienie w tętnicy płucnej w grupie badanej wyniosło 59,00 +/- 16,58 mmHg (zakres: 29- 92 mmHg) a płucny opór naczyniowy (PVR) wyniósł 11,84 +/- 6,72 jednostek Wooda. Średnia częstość rytmu serca w obu badanych grupach była podobna (76,6 +/- 8,9 vs 74,8 +/- 5,6/min.; p=0,38). U 12 (36,4 %) chorych z PH obserwowano epizody SVT, a u 6 (18,2%) nsVT. W analizie czasowej HRV wykazano u pacjentów z PH istotnie niższe (niż w GK) średnie wartości SDNN (104,39 vs 152,12 ms; p<0,0001), SDANN (98,03 vs 138,77 ms; p<0,0001) i SDNN I (31,82 vs 59,26 ms; p<0,0001). Nie stwierdzono natomiast istotnych różnic dla RMS SD (28,31 vs 29,03 ms; p=0,79) oraz pNN50 (6,29 vs 7,83 %; p=0,33). W analizie HRT oceniono turbulence onset (TO) i turbulence slope (TS). U chorych z PH parametry HRT były istotnie upośledzone w stosunku do GK: średnia wartość TO wyniosła 0.27 +/- 2,30 vs 2.60 +/- 1,43 % (p<0,0001), a średnia wartość TS 4,06 +/- 4,78 vs 19,96 +/- 13,61 msRR (p<0,0001). Współistnienie nieprawidłowych wartości TO (≥0.0%) i/lub TS (≤2.5msRR) stwierdzono u 21 (63,6%) chorych z PH - w tej grupie u 8 pacjentów oba parametry HRT były nieprawidłowe. U wszystkich 25 osób z GK wartości TO i TS były prawidłowe.Wnioski: Pacjenci z tętniczym i zakrzepowo-zatorowym nadciśnieniem płucnym charakteryzują się istotnym upośledzeniem HRV oraz HRT. Ocena prognostyczna upośledzonej funkcji układu autonomicznego serca w tej grupie pacjentów wymaga dalszych badań.

P. Bienias, M. Ciurzyński, O. Dzikowska-Diduch, Z. Rymarczyk , M. Roik , M. Kostrubiec , M. Kurzyna , A. Torbicki , A. Fijałkowska, P. Pruszczyk

16th Congress of International Society of Holter and Noninvasive Electrocardiography, Lyon, Francja, 04-06.06.2015; Scientific Program and Abstract Book ISHNE 2015, s12Introduction: Heart rate variability (HRV) and turbulence (HRT) are validated methods of cardiac autonomic nervous system (ANS) function evaluation. Cardiac ANS dysfunction is associated with poor prognosis and sudden cardiac death. We assessed HRV and especially HRT alterations according to the type and functional severity of pulmonary hypertension (PH).Materials & Methods: Out of consecutive 60 PH patients, 22 with arterial PH (PAH) and 21 with chronic thromboembolic PH (CTEPH) were enrolled in the study (aged 54.7±18 years, mean disease duration 4.2 years, 28F). Control group consisted of 30 healthy persons. Routine assessment, echocardiography, right heart catheterization (RHC) and 24 h Holter monitoring with time-domain HRV and HRT assessment were performed. Abnormal HRT was diagnosed when turbulence onset (TO) was ≥0.0% and/or turbulence slope (TS) was ≤2.5 ms/RR.Results: Most of HRV indices (SDNN, SDANN, SDNNI) and both of HRT parameters were significantly impaired in PH, as compared to controls. Patients in WHO FC III IV or with CTEPH presented more compromised HRV and HRT when compared to WHO FC I II or with PAH, respectively (table). Echocardiographic and RHC measurements did not differ significantly in PH groups. Abnormal HRT was found in 12 (54%) PAH and in 17 (81%) CTEPH pts (p=0.10), while in 9 (50%) WHO FC Class I II and in 20 (80%) Class III IV pts (p=0.05). Multivariate regression analysis showed that abnormal HRT in all PH pts was related to higher WHO FC (OR 5.3, 95%CI 1.4 19.9, p=0.01) Conclusions: Higher WHO FC and CTEPH increases cardiac ANS dysfunction assessed by heart rate variability and turbulence. However, clinical implications of our findings need further investigations.

Olga Dzikowska-Diduch, Katarzyna Kurnicka, Barbara Lichodziejewska, Aisha Ou-Pokrzewińska, Piotr Pruszczyk

5th European Spring School on the Science and Practice of Venous Thromboembolism. Krete 2021Introduction: Symptomatic pulmonary embolism (PE) survivors should be screened with subsequent imaging diagnosis. Echocardiography is recommended as the first step. Its main contribution is to estimate the probability of the presence of pulmonary hypertension (PH). Patients with low probability should be followed up with echocardiography, whereas those with a higher level of probability, RHC may be considered.Material and Methods: We analyzed data of consecutive 555 symptomatic PE survivors, who completed at least 6 months of anticoagulation. All patients were submitted to transthoracic echocardiography and underwent diagnostic workup which included lung scintigraphy, pulmonary functional tests, cardiopulmonary exercise test and chest CT, RHC and coronary angiography when appropriate. Results: Eventually, out of 555 symptomatic PE survivors (325 F, aged 66 ± 16 yrs) chronic thromboembolic pulmonary hypertension (CTEPH) was diagnosed in 36 cases, chronic thromboembolic disease (CTED) in 22 pts. Follow up echocardiographic examination aimed to assign a level of probability of PH and to detect alternative potential cases of functional impairment. High echocardiographic probability of PH was detected in 69 of 555 PE functionally impaired survivors, intermediate in 111 and low probability in 375 subjects. In group of high probability CTEPH was final diagnosis only in 25 cases (25/69). Eventually others patients with high probability of PH were diagnosed with heart failure with reduced ejection fraction (HFrHF) (4 subjects), 1 patient suffered from valvular heart disease and HFrEF, isolated diastolic left ventricular dysfunction was found in 13 cases, valvular heart disease in 6 subjects and in 6 of them CTED was diagnosed; coronary artery disease, chronic obstructive pulmonary disease, arrhythmiawas found in 14 others.Conclusion: Although majority of patients diagnosed with CTEPH presented high echocardiographic PH probability, nine subjects showed intermediate echocardiographic PH probability. Of note two cases of mild CTEPH were diagnosed with low echocardiographic probability. Current ESC guidelines underline the role of echocardiography for the assessment of PH probability, while it has a limited value in the diagnosis of specific cause leading to PH